UNICEF Polska zaprezentował w Sejmie swój raport o wykluczeniu transportowym

W ostatnich latach w Polsce kwestia wykluczenia transportowego dzieci i młodzieży była coraz częściej dyskutowana. Choć to właśnie ta grupa, obok osób starszych lub żyjących w ubóstwie, jest w tym zakresie szczególnie zagrożona, problem ten nie był w pełni rozpoznany. UNICEF Polska podjął się więc dokładniej go zdiagnozować i zrealizował szeroko zakrojone badanie ankietowe dzieci i młodzieży.

Problem wykluczenia transportowego dotyczy 14 proc. dzieci i młodzieży w wieku 12-19 lat, a odsetek rośnie do 20 proc., gdy mówimy o wpływie tego zagadnienia na wybór szkoły – to wyraźnie więcej, niż zakładano. Badanie pokazuje też, że wykluczenie w większym stopniu zagraża uczniom szkół średnich oraz dziewczynkom, a także jest poważniejszym problemem na wsiach i w powiatach peryferyjnych. Co więcej, odsetek zagrożonych wykluczeniem wzrasta wraz z liczbą członków gospodarstwa domowego. Samo posiadanie auta w rodzinie nie jest też gwarantem zaspokojenia wszystkich potrzeb transportowych. Jak wynika z badania, konsekwencje tego problemu dla społeczeństwa mogą okazać się większe w sferze społecznej, kulturowej i obywatelskiej, aniżeli w edukacji, zwłaszcza podstawowe

Jednym z kluczowych zadań UNICEF Polska jest monitorowanie sytuacji dzieci i młodzieży w naszym kraju. W ramach tych działań identyfikujemy obszary i problemy, które mają wpływ na jakość ich życia. Istotna dla nas jest realizacja praw dziecka w jego najbliższym otoczeniu, na poziomie lokalnym – od domu rodzinnego, przez szkołę, a skończywszy na dostępie do usług społecznych w miejscowości zamieszkania oraz możliwościach partycypacji w życiu społecznym czy kulturalnym – mówiła Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska, prezentując raport w Sejmie Oczywiście, Konwencja o prawach dziecka nie mówi bezpośrednio o prawie do transportu, ale wskazuje na prawo młodych ludzi do rozwoju, do realizacji pełnego potencjału, wspomina o dostępie do usług kulturalnych i rozrywkowych, a także prawie do wypoczynku i czasu wolnego. Kluczowe jednak jest, że realizacja tych praw nie może być uzależniona od dostępu do transportu publicznego – a wyniki naszego raportu pokazują, że często tak się właśnie dzieje – dodała. 

Jak wskazywał w rekomendacjach ekspert współpracujący z UNICEF Polska, prof. dr hab. Tomasz Komornicki z Polskiej Akademii Nauk, polityka przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu musi uwzględniać uwarunkowania lokalne, a organizacja transportu powinna być koordynowana na szczeblu wyższym niż gminny, co pozwoliłoby na integrację z innymi politykami.

W planowanych rozwiązaniach należy uwzględnić odmienną specyfikę małych i średnich miast w kontekście dostępu dzieci i młodzieży do usług i innych celów ich podróży. Kluczowe jest też dostosowanie rozkładów jazdy do potrzeb młodych. Konieczne jest też podniesienie poziomu bezpieczeństwa w transporcie publicznym oraz zwiększenie partycypacji społecznej przy organizacji przewozów, a także poprawa dostępu do informacji o siatce połączeń.

Do rekomendacji wynikających z raportu odnosili się 18 lutego uczestnicy spotkania parlamentarnego Zespołu ds. Walki z Wykluczeniem Transportowym. Obok przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury wzięli w nim udział także liczni reprezentanci młodzieżowych sejmików województw i innych organizacji z całej Polski, m.in. Parlamentu Młodych RP. Pełna relacja z posiedzenia Zespołu dostępna jest na stronach Sejmu.

Raport UNICEF Polska pt. Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży w Polsce można pobrać ze strony unicef.pl/transportdlamlodych.